اغلب دیده شده که لوله با کاربرد و استاندارد غیر از کاربرد تخلیه فاضلاب ساختمان ( استاندارد ۱-۹۱۱۹ INSO ) در پروژه های خصوصی و ملی استفاده می شود که با انتخاب مصالح مرتبط با لوله و اتصالات فاضلاب در مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان مطابقطی ندارد. این نوع از لوله ها در حوزه کاربرد فاضلاب ساختمان نیستند، و صرفا” بدلیل ارزانتر بودن نسبت به لوله های فاضلاب ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند زیرا ضخامت دیواره این لوله ها کمتراز ضخامت لوله های فاضلاب ساختمان در جدول استاندارد است. شرکت شیلنگ و لوله خوزستان در راستای آگاهی بیشتر کارشناسان، ناظران و مسئولین اجرایی در حوزه ساخت و ساز، با استناد به مبحث ۱۶مقرارت ملی ساختمان و استاندارد ها نکات مهم را درانتخاب لوله و اتصالات یو پی وی سی مناسب با کاربرد تخلیه فاضلاب ساختمان را مورد بحث و بررسی قرار می دهد..
نخست می بایست یادآور شد که مقررات ملی ساختمان مجموعه ای از شیوه نامه ها و ضوابط فنی، اجرایی و حقوقی است که می بایست در طراحی ساختمان، نظارت و اجرای بنای ساختمان در نظر گرفته شود و الزامی است. مباحث مقرارت ملی ساختمان شامل ۲۲ مبحث است که برای تأمین ایمنی، بهداشت، آسایش وعمر مناسب ساختمان، بهره برداری صحیح اقتصادی و انرژی ساکنین یک ساختمان و جامعه تهیه شده‌است. از انجایی که سیستم فاضلاب یکی از مهمترین زیر ساخت های هر ساختمان است، و در مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان مقررات مرتبط با لوله و اتصالات یو پی وی سی شامل طراحی، نظارت، انتخاب مصالح و دستگاه ها، اجرای کار، تعمیر، تغییر و نگهداری وهمچنین بهره برداری از تاسیسات ساختمانی پرداخته است.
انتخاب لوله و اتصالات با کاربرد تخلیه فاضلاب استاندارد ۱-۹۱۱۹ )اروپا EN 1-1329)
انتخاب مصالح مناسب با تاسیسات بهداشتی ازارکان اصلی درمبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان است که در ابتدا مهندسان ناظر به خصوص مهندسان مکانیک که به عنوان ناظر مکانیک و تایید کننده در نصب و اجرای لوله کشی تاسیسات بهداشتی ساختمان هستند را ملزم به اجرای آن می نماید. درکلیات انتخاب مصالح درمبحث ۱۶ در استفاده لوله و اتصالات UPVC برای تخلیه فاضلاب ساختمان با کد استاندارد ۱۳۲۹-۱ EN (اروپا) که مطابق است با استاندارد ملی ایران ۱-۹۱۱۹ تآکید شده و شامل موارد زیر است:
۱- لوله و فیتینگ پلی وینیل کلراید PVCباید از نوع سخت و طبق یکی از استانداردهای زیر باشد:)
۱۳۲۹ PART 1 , PART 2 , PART 3 | EN |
|---|---|
ANSI / ASTM D2665 | |
۳۶۳۳ | ISO |
۲- در استاندارد EN 1329 لوله های با علامت ” “Bبرای نصب در طبقات ساختمان، لوله های
با علامت ” “Dبرای دفن در خاک و لوله های با علامت ” “BDبرای نصب در طبقات
ساختمان یا دفن در خاک اختصاص دارند.
۳- در استاندارد ISO 3633 لوله های با علامت” “Aبرای لوله کشی آب باران و هواکش فاضلاب،
و لوله های با علامت ” “Bبرای لوله کشی فاضلاب، هواکش فاضلاب و آب باران اختصاص
دارند.
۴- فیتینگ باید از استانداردی انتخاب شود که با استاندارد لوله هماهنگ باشد.
۵- سطح داخلی فیتینگ نباید برآمدگی، لبه، یا تغییر سطح مقطع جز تبدیل داشته باشد.
۶- استفاده از لوله و فیتینگ ) (PVCاز استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که از نظر
جنس، ضخامت جدار، اندازه ها و نوع اتصال مشابه استانداردهای مقرر شده و مورد تأیید
باشد.
دسته بندی و ملاحظات طراحی لوله و اتصالاتUPVC در استاندارد های مختلف
از انجایکه استحکام و کیفیت لوله و اتصالات فاضلاب یکی از دغدغه های اصلی مشتریان، مهندسین و مسئولین اجرایی در حوزه صنعت ساختمان بوده، به همین دلیل انتخابی هوشمندانه در لوله و اتصالات یو پی وی سی یک عمر ساختمان را بیمه خواهد کرد. تاسیسات رگ های حیاتی دوام و طول عمر ساختمان است و محصولات بی کیفیت و کم کیفیت باعث نشتی و عمر کوتاه ساختمان می شود.
تنوع تولید لوله و اتصالات پی وی سی در کاربردهای متفاوت یکی از نقاط قوت صنعت لوله های پی وی سی نسبت به سایر لوله های پلیمری است. تنوع استاندارد ها و وسعت بازار لوله های پی وی سی بدون توجه به کاربرد هر محصول در جایگاه ویژه ان می تواند سبب ایجاد مشکلاتی برای مصرف کننده شود. بنابراین توصیه می شود از لوله و یا اتصال در محدوده کاربردی مشخص که بر روی لوله با شماره استاندارد آن نشانه گذاری شده است استفاده شود. استاندارد ملی ایران با شماره ۱-۹۱۱۹ INSO مورد مصرف در تخلیه فاضلاب و پسماند ساختمان مطابق با DIN EN 1329-1 تدوین شده است.
به عنوان مثال لوله سایز ۱۱۰ میلیمتر یا ۴ اینج که از پر مصرف ترین لوله های پی وی سی است که در استاندارد ۱-۹۱۱۹ INSO ( DIN EN 1329-1 ) حداقل ضخامت دیواره این لوله را۳/۲ مشخص شده که ویژگی کاربرد این محصول در سیستم تاسیسات فاضلاب ساختمان است. سایر لوله ها با سایز ۱۱۰ که با ضخامت کمتر از ۲/۳ در استاندارد برای کاربردهای مشخص تدوین شده شامل موارد زیر می باشد:
- لوله ۱۱۰ با حداقل ضخامت ۷/۲، استاندارد ۲-۱۳۳۶۲ INSO کاربرد های آبرسانی و فاضلاب زهکشی تحت فشار، استاندارد اجباری.
- لوله ۱۱۰ با حداقل ضخامت ۲، استاندارد ۲-۱۲۱۴۲ ISIRI کاربرد در لوله کشی آب باران برای مصارف روکار (ناودان)، استاندارد تشوسقی.
- لوله ۱۱۰ با حداقل ضخامت ۲/۲، استاندارد ۱۱۱۰۵ ISIRI کاربرد درعبور کابل های الکتریکی و مخابرات مدفون درخاک، استاندارد تشویقی.
لازم به ذکر است که هر یک از لوله های ۱۱۰ با مشخصات فوق با نشان استاندارد در کاربرد معینی مشخص شده و قابل استفاده می باشند و استفاده در سیستم فاضلاب ساختمان مجاز نیست. کدها نشان دهنده کاربرد برای دسته بندی لوله های UPVC در استاندارد های مختلف می باشند، و با توجه به نوع کاربرد از اهمیت بالایی نیز برخوردار هستند بر روی لوله های تولید شده نهایی بعنوان یکی از پارامتر های نشانه گذاری چهت اطلاع رسانی ثبت می گردد. بنابراین مهندسان مکانیک که به عنوان ناظر مکانیک و تایید کننده در نصب و اجرای لوله کشی تاسیسات بهداشتی ساختمان هستند لوله های پی وی سی با مشخصات فنی منطبق با استاندارد ۱-۹۱۱۹ INSO ( ( DIN EN 1329-1مندرج در مبحث شانزدهم مقررات ملی ساختمان مورد تایید است.
سخن پایانی
رقابت غلط برخی از تولید کنندگان و فروشندگان لوله و اتصالات پی وی سی با تولید و عرضه محصولات کم کیفیت و بی کیفیت اغلب مسبب مشکلات عدیده درنصب لوله و اتصالات و هزینه های سنگین برای تخریب و تعمییر ساختمان و تعویض لوله و اتصالات می شود. نشانه گذاری علامت استاندارد روی لوله های پی وی سی لزوما نشان دهنده ی کیفیت لوله نیست، و پیش از خرید و استفاده از لوله و اتصالات پی وی سی در حوزه ساخت و ساز می بایست به شناسایی کیفی لوله، تشخیص کیفیت وتوجه به کد کاربرد استاندارد توجه ویژه داشت. شرکت شیلنگ و لوله خوزستان طی ۴ دهه تلاش، بر مدار دانش و کیفیت به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان مفتخر است، لوله واتصالات UPVC با مصارف شبکه فاضلابی، کشاورزی، انتقال آب باران، آبرسانی، انتقال کابل برق و مخابرات و ..، لوله های پلی اتیلن و شیلنگ های پی وی سی منطبق با عملکرد و معیارهای تعریف شده در استاندارد ها را تولید و ارائه دهد.